Security Tips
-
សូមមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការប្រើប្រាស់កម្មវិធីកែរូបជាតុក្កតា
រាជធានីភ្នំពេញ៖ តាមការឱ្យដឹងពីទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក Vong Sokha បានសរសេរថា៖ ខ្ញុំសូមបញ្ចេញមតិយោបល់ទៅលើទំនោរថ្មីៗដែលកំពុងកើតមាន ឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺប្រើប្រាស់កម្មវិធីបំលែងរូបថតទៅជារូបត្លុកតុក្កតា ជាពិសេសថ្នាក់ដឹកនាំ និងអ្នកមានកិតិ្តយសជាច្រើនបានលេងកម្មវិធីក្នុងលក្ខណៈកំសាន្ត ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំបាទមានចំណុចមួយចំនួនដែលគួរអោយកត់សម្គាល់ដូចខាងក្រោម៖ ១. ការប្រើប្រាស់កម្មវិធីគឺយើងត្រូវអនុញ្ញាតិអោយកម្មវិធីអាចទាញយករូបថតរបស់យើង ហើយអ្វីដែលយើងគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នគឺយើងមិនមែនអនុញ្ញាតិអោយកម្មវិធីយករូបថតតែ១ ឬ២ ដែលយើងចង់លេងនោះទេ គឺយើងបានអនុញ្ញាតិអោយគេទទួលបានរូបថតទាំងអស់ក្នុងឧបករណ៍របស់អ្នកទោះបីជាគោលនយោបាយរបស់កម្មវិធីនោះបានអះអាងថាគេមិនប្រមូលរូបថតផ្សេងក៏ដោយ ។ ២. កម្មវិធីនេះបានបញ្ជាក់ថា Metadata…
Read More » -
វិធីសាស្ត្រលុប Session ក្នុងកម្មវិធី Telegram ករណីសង្ស័យមានគេកំពុងលួចប្រើប្រាស់គណនីរបស់លោកអ្នក (មានវីដេអូ)
តាមព័ត៌មានពីទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់នាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យានៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានប្រាប់ពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការលុប session ក្នុងកម្មវិធី Telegram ក្នុងករណីសង្ស័យមានគេកំពុងលួចប្រើប្រាស់គណនីតេលេក្រាមរបស់អ្នក។ សូមអានខ្លឹមសារលំអិតដូចខាងក្រោម៖ កម្មវិធី Telegram បានក្លាយជាកម្មវិធីផ្ញើសារអេឡិចត្រូនិកដ៏កំពុងពេញនិយមជាងគេមួយនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅតាមបណ្តាស្ថាប័នរដ្ឋ វិស័យឯកជន និងគ្រឹះស្ថានសិក្សានានា ដើម្បីបញ្ជូនព័ត៌មាន រូបភាព វីដេអូ និងឯកសារផ្សេងៗទៅវិញទៅមក។ដើម្បីសម្រួលដល់ការប្រើប្រាស់ កម្មវិធី Telegram អាចដំឡើងនិងប្រើប្រាស់លើទូរស័ព្ទដៃ កុំព្យូទ័រ…
Read More » -
ស្វែងយល់អំពីសិទ្ធិឯកជនភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា!
តាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់នាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យានៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានឱ្យដឹងថា នៅតាមបណ្ដាប្រទេសរីកចម្រើនមួយចំនួន សិទ្ធិឯកជនភាព និងកិច្ចគាំពារព័ត៌មាន ឬទិន្នន័យឯកជន មានសភាពរិតត្បិត តឹងរ៉ឹងខ្លាំង ព្រមទាំងមានការដាក់ទោសទណ្ឌយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងករណីមានការរំលោភបំពាន (ឧទាហរណ៍៖ ច្បាប់ការពារទិន្នន័យសហភាពអ៊ឺរ៉ុប General Data Protection Regulation – GDPR)។ ក្រឡេកមកមើលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ពុំទាន់អនុម័តច្បាប់ដាច់ដោយឡែកលើកិច្ចគាំពារទិន្នន័យ…
Read More » -
ហេតុអ្វីបានជាមានកំណើននៃបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា?
ហេតុអ្វីបានជាមានកំណើននៃបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា? តើគួរធ្វើដូចម្តេចដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា? តាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់នាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យានៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានឱ្យដឹងថា នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ វិស័យបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍និងព័ត៌មាន នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំង។ យោងរបាយការណ៍ចេញផ្សាយដោយ Hootsuite នៅឆ្នាំ២០២០ បង្ហាញថាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់សេវាអ៊ីនធឺណិតប្រមាណ ៤៧ក្រុមហ៊ុន ចំណែកតួរលេខនៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតមានចំនួន ៨.៨៦លាននាក់ (៥២,៦%) អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមមានចំនួន ១២លាននាក់ (៧១,៣%) ចំនែកការប្រើប្រាស់សេវាទូរស័ព្ទ…
Read More » -
ហេតុអ្វីបានជាប្រព័ន្ធចែករំលែកមេរោគសំខាន់?
MISP — the Malware Information Sharing Platform — បានក្លាយទៅជាយន្តការមួយដ៏ពេញនិយមក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញសន្តិសុខសាយប័រ ក្នុងគោលបំណងចែករំលែកព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការគំរាមគំហែងសាយប័រ។ MSIP គឺជាថ្នាលប្រភពកូដចំហរ (open source platform) ស្តង់ដារមួយដែលកំពុងតែមានការរីកចំរើនជាលំដាប់ ហើយត្រូវបានចូលរួមឧបត្ថម្ភដោយសហគមន៍អឺរ៉ុប។ វាប្រៀបបានទៅនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ប្រមូល ប្រើប្រាស់ និងចែករំលែកព័ត៌មាននៃមេរោគ។ ថ្នាលនេះផ្តល់នូវប្រយោជន៍មួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖ អាចអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ទាញយកព័ត៌មានអំពី…
Read More » -
Threat Intelligence នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យសន្តិសុខសាយប័រ (SOC)
ថ្នាលបច្ចេកវិទ្យាប្រភេទប្រភពបើកចំហរ ដូចជាថ្នាលចែករំលែកព័ត៌មានអំពីមេរោគ (Malware) គឺជាវិធីសាស្ត្រមួយដែលមានការពេញនិយមប្រើប្រាស់នៅក្នុងការចែករំលែកព័ត៌មាននានាអំពីការគំរាមគំហែងសាយប័រ (Cybersecurity threats)។ មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យសន្តិសុខសាយប័រ (SOCs) សព្វថ្ងៃនេះកំពុងមានការតស៊ូយ៉ាងខ្លាំង។ ការគំរាមកំហែងតាមអុីនធឺណិតកំពុងតែកើនឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយកាន់តែមានភាពស្មុគស្មាញឡើងៗ។ បរិមាណដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់នៃទិន្នន័យដែលកើតមានឡើងជារៀងរាល់វិនាទី បានបង្កើតឱ្យមាននូវភាពងាយរងគ្រោះច្មីៗ និងផ្លូវនៃការវាយប្រហារ។ តើ SOC ធ្វើដូចម្តេចដើម្បីរក្សាបាននូវល្បឿនក្នុងការត្រួតពិនិត្យជាមួយនឹងការគំរាមគំហែងដែលកំពុងកើតមានឡើង និងយល់ឱ្យបានច្បាស់អំពីវា? បើតាមទិន្នន័យរបស់វិទ្យាស្ថាន Ponemon…
Read More » -
គន្លឹះ ៦ យ៉ាង ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពខូចខាតពីការវាយប្រហារលើភាគីទី៣
ការវាយលុកទៅលើក្រុមហ៊ុន SolarWinds នឹងក្រុមហ៊ុនយក្សដទៃៗទៀត បានធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើហានិភ័យដែលអាចកើតមានឡើងតាមរយៈ software supply chain និងការទុកចិត្តទៅលើភាគីទីបី (third parties)។ ការវាយប្រហារក្នុងទម្រង់ទាំងពីរនេះ គឺមានផលប៉ៈពាល់អវិជ្ជមានដល់អង្គភាព ដែលអាចលួចនូវទិន្នន័យ និងលាក់ខ្លួននៅក្នុងបណ្តាញព័ត៌មានបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងអង្គភាពតែម្តង។ អ្នកជំនាញសន្តិសុខសាយប័ររំពឹងថា ការវាយប្រហារបែបនេះគឺនឹងមានការកើនឡើង ដោយសារតែចោរបច្ចេកវិទ្យាព្យាយាមធ្វើការវាយលុកទៅលើចំនុចងាយរងគ្រោះនៅក្នុងផលិតផលនិងសេវារបស់ភាគីទីបី ដើម្បីឈានទៅកាន់គោលដៅដែលបានគ្រោងទុក។ អង្គភាពនិមួយៗអាចធ្វើតាមការណែនាំ ចំនួន…
Read More » -
១១ចំនុចនាំអ្នកឲ្យមានសុវត្ថិភាពអុីនធឺណិត
អុីនធឺណិតត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសម្រាប់ការសិក្សារៀនសូត្រ សម្រាប់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការស្រាវជ្រាវ និងទំនាក់ទំនងប្រចាំថ្ងៃ។ ការដែលមានការកើនឡើងនូវការប្រើប្រាស់អុីនធឺណិតនេះ ក៏មាននូវហានិភ័យជាច្រើនផងដែរចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់។ លោក ជី សុផាត ដែលជាអ្នកជំនាញផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាមួយរូប បានរៀបចំផ្ទាំងយល់ដឹង ១១ចំនុចនាំឱ្យអ្នកមានសុវត្ថិភាពអុីនធឺណិត ដូចខាងក្រោម៖
Read More » -
សុវត្ថិភាពនៅលើឧបករណ៍ WiFi របស់អ្នក
តាមស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន អ្នកនៅផ្ទះច្រើនដូចនេះ អ្នកគួរយល់ដឹងពីគន្លឹះមួយចំនួនអំពី ការតំណត់ Wifi នៅផ្ទះរបស់អ្នក។ លោក ជី សុផាត ដែលជាអ្នកជំនាញផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាមួយរូប បានរៀបចំផ្ទាំងយល់ដឹងសុវត្ថិភាពនៅលើឧបករណ៍ WiFi របស់អ្នក ដូចខាងក្រោម៖ Join our Telegram: https://t.me/infosecisac for more…
Read More » -
គន្លឹះ ៧យ៉ាង ធ្វើឲ្យទូរស័ព្ទអ្នកមានសុវត្ថិភាព
ដូចដែលយើងដឹងហើយថា ទូស័ព្ទប្រភេទស្មាតហ្វូន (smart phone) ត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ទនឹ្ទមនឹងការប្រើប្រាស់អុីនធឺណិតមានការកើនឡើងក្នុងចំណោមអ្នកប្រើប្រាស់ស្មាតហ្វូន ហានិភ័យនៃការលួចទិន្នន័យតាមរយៈស្មាតហ្វូន ក៏កាន់តែធំៗឡើងផងដែរ។ លោក ជី សុផាត ដែលជាអ្នកជំនាញផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាមួយរូប បានរៀបចំផ្ទាំងយល់ដឹងសន្តិសុខសាយប័រសម្រាប់ស្មាតហ្វូនដូចខាងក្រោម៖ Join our Telegram: https://t.me/infosecisac for more news…
Read More » -
ចំនុចទាំង ៦យ៉ាង ដែលជាដើមហេតុនៃបញ្ហាសន្តិសុខសាយប័រ
ដូចដែលយើងដឹងរួចមកហើយថា មានការបែកធ្លាយទិន្នន័យធំៗជាច្រើនកន្លងមកនេះដែលត្រូវបានរាយការណ៍ តែក៏នៅមានករណីជាច្រើនទៀតដែលមិនបានរាយការណ៍ ហើយត្រូវបានចោរបច្ចេកវិទ្យាបញ្ចេញនៅក្នុង DarkWeb។ ទោះបីជាអង្គភាពទាំងអស់នោះបានធ្វើតាមអនុលោមភាពសន្តិសុខសាយប័រ ដែលមានដូចជា PCI, ISO2700x, NIST 800-53, HIPPA និងស្តង់ដារផ្សេងទៀតក៏ដោយ ក៏អង្គភាពទាំងនោះមិនអាចគេចផុតពីការវាយលុក និងលួចទិន្ននន័យបានឡើយ។ ក្នុងខណៈពេលដែលការធ្វើអនុលោមភាពបានធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងសន្តិសុខសាយប័រមានភាពប្រសើរឡើងនោះ វាមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្ការទប់ស្កាត់ការជ្រៀតចូលលួចទិន្នន័យនោះទេ។ ហេតុផលដ៏ចំបងដែលបណ្តាលឱ្យមានឧប្បទេវហេតុសន្តិសុខសាយប័រ នោះគឺយើងមិនបានផ្តោតទៅលើមូលហេតុចំណងដែលបណ្តាលឱ្យមានការលួចទិន្នន័យបាន។ ខាងក្រោមនេះគឺជាបញ្ហាបច្ចេកទេស…
Read More » -
ការណែនាំអំពី Zero-Trust Architecture
ឯកសារថ្មីមួយបានផ្តល់ជាការណែនាំដល់អាជីវកម្មក្នុងការធ្វើផែនការអនុវត្តន៍នូវយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យាក្នុងម៉ូដែល Zero-Trust ។ នាពេលថ្មីៗនេះ ទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក (NSA) បានបញ្ចេញនូវឯកសារពន្យល់អំពី zero-trust model ហើយនឹងផលប្រយោជន៍នានា ព្រមទាំងបញ្ហាប្រឈមពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់។ ដូចដែលយើងដឹងហើយថា ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្លោដ និងពាក់កណ្តាលក្លោដ (hybrid) បានក្លាយទៅជារឿងសាមញ្ញសម្រាប់អាជីវកម្មក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលធ្វើឱ្យកាន់តែមានភាពស្មុគស្មាញពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការកើនឡើងនូវការគំរាមគំហែងសាយប័រ។ ការការពារទៅលើបណ្តាញព័ត៌មានវិទ្យាតាមបែបប្រពៃណីដោយប្រើប្រាស់សុសវែរជាច្រើនគឺមិនគ្រប់គ្រាន់នោះទេ។ អង្គភាពទាំងអស់ត្រូវការនូវយន្តការដ៏ប្រសើរមួយ ក្នុងការបង្ការទប់ស្កាត់ទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ…
Read More » -
អ្នកជំនាញពន្យល់ពីលទ្ធផលនៃការស្កេន QR Code នៃ STOP COVID របស់រាជរដ្ឋាភិបាល
ក្រោយពីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍បានដាក់ចេញកម្មវិធី STOP COVID តាមរយៈការស្កេនទៅលើ QR Code រួចមក មកដល់ត្រឹមថ្ងៃទី១២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ វេលាម៉ោង ១៧:០០ នាទីល្ងាច មានគ្រឹះស្ថានសាធារណៈនិងឯកជន ភោជនីយដ្ឋាន សណ្ឋាគារ និងរោងចក្រ ជាដើម ចំនួន…
Read More » -
យុទ្ធនាការឌីជីថល “គិតគូរកូន” ជួយឱ្យឳពុកម្ដាយការពារហានិភ័យ ពេលកូនអនឡាញ
ឪពុកម្ដាយឆ្លាតវៃ ការពារហានិភ័យ ពេលកូនអនឡាញ———តើអ្នកដឹងអំពីហានិភ័យនៅលើអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់កុមារដែរឬទេ? អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតចំនួន 26% នៅកម្ពុជាមានបទពិសោធន៍ទទួលបានការបៀតបៀន ហើយមួយភាគធំគឺមានវ័យកុមារ ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ បានរៀបចំយុទ្ធនាការឌីជីថល “គិតគូរកូន” ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីភាពអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដោយសារការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលចំពោះកុមារ និងផ្តល់ព័ត៌មានចំបាច់ដល់ឪពុកម្តាយ-អាណាព្យាបាលអំពីការការពារ និងដោះស្រាយបញ្ហាពាក់ព័ន្ធ។ យុទ្ធនាការនេះគាំទ្រដោយស្ថានទូតឥណ្ឌាប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ឪពុកម្ដាយឆ្លាតវៃ ការពារហានិភ័យ ពេលកូនអនឡាញ! តាមដានទំព័រ @គិតគូរកូន និង…
Read More » -
វិធីសាស្ត្រចំនួន៦ ដើម្បីសុវត្ថិភាពកូនៗលើបណ្តាញអុីនធឺណេត!
យោងតាមការផ្សាយរបស់ នាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យា៖ ដោយសារភាពសម្បូរបែបនៃបច្ចេកវិទ្យា និងសេវាអុីនធឺណេត បានជម្រុញការប្រើប្រាស់ពាសពេញប្រទេស មិនថាទីប្រជុំជន ឬជនបទ។ លើសពីនេះយើងក៏សង្កេតឃើញថា កុមារតូចៗ និងយុវវ័យ កំពុងតែប្រើប្រាស់ប្រាស់ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យា (ទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ ថេប្លេត។ល។) និងសេវាអុីនធឺណេត យ៉ាងទូលំទូលាយផងដែរ។ ដើម្បីជាទស្សនាទានជូនដល់ពុកម៉ែបងប្អូន ក្នុងការបង្កើនសុវត្ថិភាពជូនកូនៗ ជាទីស្រឡាញ់ ពីហានិភ័យនានាលើបណ្តាញអ៊ីនធឺណេត…
Read More »
