tips
-
Knowledge
សុវត្ថិភាពនៃការប្រើប្រាស់ Wifi សាធារណ:
តាមព័ត៌មានពីទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់នាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យានៃក្រសួងមហាផ្ទៃ បានលើកយក ប្រធានបទស្តីពី “សុវត្ថិភាពនៃការប្រើប្រាស់ Wifi សាធារណ:” មកធ្វើការចែករំលែកដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីធ្វើការស្វែងយល់ និងការពារការលួចយកព័ត៌មានដោយយថាហេតុពីសំណាក់ជនអនាមិកបច្ចេកវិទ្យា (hacker) ។ បណ្តាញ Wifi (Hotspots) គឺជាការតភ្ជាប់ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាដោយបណ្តាញឥតខ្សែ (Wireless) និងអាចដំណើរការបណ្តាញអ៊ីនធឺណេត។ យោងអត្ថបទចុះផ្សាយរបស់ Wiman បង្ហាញថា…
Read More » -
General
តើអ្វីទៅជា Intrusion Prevention System (IPS)?
ប្រែសម្រួលដោយ៖ លោក សួន បញ្ញា | អ្នកស្រាវជ្រាវសន្តិសុខអុិនធឺណិត Intrusion Prevention System (IPS) គឺជាបច្ចេកវិទ្យាការពារសុវត្ថិភាពពីការគំរាមគំហែង (threats) ទៅលើប្រព័ន្ធបណ្តាញ ដោយវាទៅត្រួតពិនិត្យចរាចរណ៍ទិន្ន័យរបស់បណ្តាញដើម្បីតាមដានចាប់ និងការពារការវាយប្រហារទៅលើចន្លោះប្រហោងផ្សេងៗរបស់ប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យារបស់អ្នក។ ធម្មតាការវាយប្រហារទៅលើចន្លោះប្រហោងកើតឡើងដោយការដាក់បញ្ចូលមេរោគ ឬការបញ្ចូលទិន្នន័យ ឬកែសម្រួលទៅលើកម្មវិធី ឬ service…
Read More » -
General
តើអ្វីទៅជា Dark Web? [វិដេអូ]
មានស្រទាប់ជាច្រើននៃអ៊ិនធឺណិតដែលយើងមិនអាចរកឃើញដោយប្រើប្រាស់នូវ search engine ធម្មតាបានឡើយ។ ខាងងក្រោមនេះគឺជាវិដេអូ របស់ BBC ធ្វើការពន្យល់អំពី dark web ហើយតើវាត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ធ្វើអ្វី?
Read More » -
General
ចំនុចទាំង5 នៃអ៊ីម៉ែលក្លែងបន្លំៈ សូមគិតអោយច្បាស់មុនពេលអ្នកចុច!
ការចុចតែមួយម្តង អាចជាភាពខុសគ្នារវាងការថែរក្សាសុវត្ថិភាពទិន្នន័យ និងទទួលរងការបាត់បង់ហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធំសម្បើម។ ចាប់ពីពេលដែលមានបុគ្គលិកម្នាក់ធ្លាក់ក្នុងអន្ទាក់អ៊ីម៉ែលក្លែងបន្លំហើយនោះ អាជីវកម្មរបស់អ្នកគឺងាយរងការលួចទិន្នន័យ និងការខាតបង់យ៉ាងធំ។ សូមមើលចំនុចទាំង ៥ ខាងក្រោម៖ ១. អក្ខរាវិរុទ្ធ និងវេយ្យាករណ៍មានការសរសេរខុសច្រើន ខណៈពេលដែលការប្រៀបធៀបនេះកើតឡើងម្តងម្កាលក៏ដោយ តែវាពិតជាល្អបំផុតសម្រាប់យើង ដែលថាអ៊ីម៉ែលដែលសរសេរមានកំហុសពាក្យពេជន៍ជាច្រើននោះគឺជាសញ្ញាព្រមានមួយសម្រាប់រឿងនេះ។ ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនគឺមានយន្តការក្នុងការត្រួតពិនិត្យទៅលើអក្ខរាវិរុទ្ធ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ពាក្យពេចន៍ច្រើនលើកច្រើនសារមុននឹងបញ្ជូនចេញ។ ហេតុដូច្នេះ សារដែលមានកំហុសឆ្គងពាក្យពេចន៍ គឺទំនងជាសារក្លែងបន្លំ។…
Read More » -
General
គន្លឹះទាំង ៥ ក្នុងការពង្រឹងសុវត្ថិភាពព័ត៌មានវិទ្យារបស់អ្នក
វាពិតជាងាយស្រួលក្នុងការទុកព័ត៌មាននៅលើអនឡាញ – ប្រហែលជាវាស្រួលពេកហើយ។ រាប់ចាប់ពីបណ្តាញព័ត៌មានសង្គមរហូតដល់ការងារប្រចាំថ្ងៃជាច្រើន ហើយពេលខ្លះវាមានអារម្មណ៍ថា យើងកំពុងតែចំណាយពេលជាច្រើននៃជីវិតរបស់យើងនៅលើអនឡាញផងដែរ។ វាពិតជារឿងសំខាន់ណាស់ក្នុងការកត់សម្គាល់ថា ព័ត៌មានដែលអ្នកបានដាក់នៅលើអនឡាញសុទ្ធតែមានសុវត្ថិភាព ហើយការដាក់ព័ត៌មានទាំងនោះសុទ្ធតែជាការល្អនោះទេ។ 77% នៃអាជីវកម្មជាច្រើនមិនមានផែនការឆ្លើយតបជាផ្លូវការសម្រាប់ការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិត យោងទៅតាមការស្រាវជ្រាវពីវិទ្យាស្ថាន Ponemon បានអោយដឹងថា វាមាន 77% នៃបុគ្គលដែលត្រូវបានសម្ភាសបង្ហាញថា ស្ថាប័នរបស់ពួកគេមិនមានផែនការឆ្លើយតបជាផ្លូវការសម្រាប់ការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិតនោះទេ។ ជាលទ្ធផលអាជីវកម្មរបស់ពួកគេរងគ្រោះនៅពេលបញ្ហាវាយប្រហារកើតឡើង។ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការស្វែងយល់អំពីសន្តិសុខព័ត៌មាន…
Read More » -
General
គន្លឹះទាំង 7 សម្រាប់អ្នកដឹកនាំផ្នែកសន្តិសុខព័ត៌មានក្នុងរយៈពេល 100 ថ្ងៃដំបូង
បើអ្នកទើបតែត្រូវបានតែងតាំងដើម្បីដឹកនាំកម្មវិធីសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិត (cybersecurity) នៅក្នុងអង្គភាព ឬសហគ្រាសណាមួយ – សូមអបអរសាទរ! អ្នកទំនងជារំភើបក្នុងការក្លាយជាផ្នែកមួយនៃក្រុមការងារបច្ចេកវិទ្យាថ្មីនេះដែលជាក្រុមជំនាញ ឬប្រហែលជាអ្នកទើបតែធ្វើការងារមុខដំណែងកំពូលជាមន្រ្តីសន្តិសុខព័ត៌មានវិទ្យា (CISO) ប្រធាននាយកដ្ឋានសន្តិសុខព័ត៌មានវិទ្យា ឬអ្នកគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងអង្គការថ្មីមួយ។ នៅពេលដែលអ្នកបានទៅដល់តួនាទីថ្មីរបស់អ្នកនោះ វាគឺជាឱកាសដ៏រំភើបមួយ។ បន្ទាប់ពីអានទៅលើតម្រូវការចាំបាច់ជាច្រើននៃភាពជាអ្នកដឹកនាំផ្នែកសន្តិសុខនោះ គំនិតរបស់អ្នកត្រូវបានកំណត់ឡើងភ្លាមៗ។ អ្នកប្តេជ្ញាថានឹងទទួលជោគជ័យ ហើយដោះស្រាយអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលអ្នកត្រូវបានគេប្រាប់ថាវាខុសជាមួយនឹងការងារកំពុងប្រតិបត្តិសព្វថ្ងៃ និងវប្បធម៌សន្តិសុខបច្ចុប្បន្ននេះ។ នៅក្នុងបញ្ជីធ្វើការរបស់អ្នកគឺរួមបញ្ចូល “សកម្មភាពក្តៅ”…
Read More » -
Documents
Presentation: How to defense your Facebook Account
ខាងក្រោមនេះគឺជាកិច្ចការស្រាវជ្រាវរបស់និស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យប្រៀលប្រាយពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសន្តិសុខនិងសុវត្ថិភាពក្នុងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន។ កិច្ចការស្រាវជ្រាវនេះជាផ្នែកមួយនៃការសិក្សាទៅលើមុខវិជ្ជា “សន្តិសុខព័ត៌មាននិងឯកជនភាព”។
Read More » -
General
Tip: How to Protect Your WordPress site from WPScan
ជាទូទៅហេគឃ័រ រឺជនដែលមានគំនិតអាក្រក់ប្រើប្រាស់កម្មវិធីស្កេនមួយចំនួនដើម្បីធ្វើការវិភាគទៅលើវេបសាយដែលប្រើប្រាស់ Wordpress ដើម្បីធ្វើការរកចំនុចខ្សោយ ហើយចាប់ផ្តើមធ្វើការវាយប្រហារចូលទៅក្នុងវេបសាយ។ នៅពេលគេធ្វើការវាយប្រហារបានសម្រេច ហេគឃ័រអាចធ្វើការដាក់មេរោគទាញយកព័ត៌មានផ្សេងៗពីក្នុងវេបសាយ រឺអាចកំទេចវេបសាយនោះចោលតែម្តង …ល។ កម្មវិធី WPScan ជាកម្មវិធីដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងការរកចំនុចខ្សោយវេបសាយដែលប្រើប្រាស់ Wordpress ហើយវាត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយហេគឃ័រជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោក ប៉ុន្តែវាអាចមានសមត្ថភាពក្នុងការទាញយកព័ត៌មានផ្សេងបានតែប្រភេទវេបសាយប្រើប្រាស់ Wordpress តែប៉ុណ្ណោះ។ សមត្ថភាពទូទៅ – ស្កេនទូទៅ…
Read More » -
General
4 Ways to Recover from a Cyberattack
ត្រៀមឲ្យបានរួចរាល់និងធ្វើសកម្មភាពឲ្យបានលឿន គឺជាកត្តាពីរយ៉ាងដែលនឹងជួយអ្នកស្រោចស្រង់ពីការវាយប្រហារឲ្យបានទាន់ពេលវេលា។ ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនបានក្លាយជាជនរងគ្រោះពីការវាយប្រហារតាមអ៊ិនធឺណិត ក្នុងខណៈពេលដែលមេរោគកុំព្យូទ័រ និងបច្ចេកទេសវិស្វកម្មសង្គម (social engineering) កំពុងតែមានការគំរាមគំហែងដល់ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន និងសុវត្ថិភាពអនឡាញកាន់តែមានកើនឡើងឥតឈប់ឈរ ។ ជាមួយនឹងកំណើននៃឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិតរៀងរាល់ឆ្នាំ វាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់មាននូវផែនការសង្រ្គោះដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការបាត់បង់នានា។ ជាចៃដន្យបើសិនជាអង្គភាពទទួលរងការវាយប្រហារលួចទិន្នន័យ (data breach) ខាងក្រោមនេះគឺជាជំហានដែលអ្នកត្រូវធ្វើក្នុងការស្រោចស្រង់សភាពការណ៍មកវិញ។ ១. ធ្វើការកំណត់ទំហំនៃការវាយប្រហារ ជាមធ្យម ក្រុមហ៊ុនទាំងឡាយគឺមិនបានដឹងអំពីការលួចទិន្នន័យ…
Read More » -
General
ជំហានទាំង១២សម្រាប់ជួយអ្នកឲ្យក្លាយទៅជាហេគឃ័រក្រមសីលធម៌
ហេគឃីង (hacking) គឺជាការការងារមួយដែលមានតម្រូវការខ្ពស់នាពេលបច្ចុប្បន្នប៉ុន្តែវាមិនងាយនោះឡើយសម្រាប់ឈោងចាប់ការងារមួយនេះ។ អ្នកត្រូវតែមាននូវចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះផ្នែកប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ភាសារសរសេរកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ យល់ដឹងអំពីប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ និងការសិក្សាផ្សេងៗទៀតជាបន្តបន្ទាប់។ មានបុគ្គលមួយចំនួនគិតថា ហេគឃ័រ (hacker) គឺជាឧក្រិដ្ឋជន (criminal) ហើយសកម្មភាពខុសច្បាប់ ដែលនេះគឺជាការគិតខុសទាំងស្រុង។ តាមការពិតមានក្រុមហ៊ុនធំៗជាច្រើន បានជួលហេគឃ័រដើម្បីការពារប្រព័ន្ធព័ត៌មានរបស់ពួកគេ ហើយមានប្រាក់ខែខ្ពស់ៗណាស់។ ខាងក្រោមនេះគឺជាចំនុចត្រួសៗចំនួន១២ ដែលអ្នកអាចពិនិត្យ និងស្វែងយល់ដើម្បីប្រែក្លាយខ្លួនទៅជាហេគឃ័រក្រុមសីលធម៌ៈ…
Read More » -
Documents
បទបង្ហាញ៖ វិធីសាស្ត្រការពារអាស័យដ្ឋានអីុមែ៉ល
សូមអរគុណដល់និស្សិត ១. ថា សារិន ២. វឹុងត្រា ធម្មជាតិ និង ៣. មាន សីុណាំ នៃសាកលវិទ្យាល័យបៀលប្រាយ ដែលបានចូលរួមចំណែករៀបចំឯកសារចែករំលែកការយល់ដឹងអំពីសន្តិសុខព័ត៌មាននៅកម្ពុជា ក្រោមប្រធានបទ “វិធីសាស្ត្រការពារអាស័យដ្ឋានអីុម៉ែល” ។ We would like to…
Read More » -
General
វិធីសាស្ត្របីយ៉ាង ជួយឲ្យគណនីហ្វេសប៊ុកអ្នកមានសន្តិសុខប្រសើរជាងមុន
ដោយការតែហ្វេសប៊ុក (Facebook) តែងតែធ្វើការផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់ នេះគឺជាពេលដ៏ល្អដែលអ្នកត្រូវតែត្រួតពិនិត្យឡើងវិញសារជាថ្មី ថាតើអ្នកត្រូវធ្វើការកំណត់អ្វីខ្លះដើម្បីធ្វើការការពារគណនីរបស់អ្នក ។ 1. សូមធ្វើការរក្សានូវការ posts, photos និងព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងប្រវត្តិរូបរបស់អ្នក មិនឲ្យឃើញជាសាធារណៈ (public view) អ្នកត្រូវតែធ្វើការប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការចែកចាយព័ត៌មានដែលអ្នកបានបង្ហោះ (posts) ឲ្យឃើញជាសាធារណៈ ។ ព័ត៌មានដែលឃើញជាសាធារណៈអាចបង្ហាញនូវព័ត៌មានលំអិតជាច្រើននៅក្នុងខ្សែជីវិតរបស់អ្នក, អំពីមិត្តភ័ក្រ…
Read More » -
General
កិច្ចការស្រាវជ្រាវ៖ ការប្រើប្រាស់ Web Browers ឲ្យមានសុវត្ថិភាព
សូមអរគុណដល់និស្សិត សួន សុខម៉េង និស្សិតនៃសាកលវិទ្យាលល័យបៀលប្រាយ ដែលបានចូលរួមចំណែករៀបចំឯកសារចែករំលែកការយល់ដឹងអំពីសន្តិសុខព័ត៌មាននៅកម្ពុជា ក្រោមប្រធានបទ “ការប្រើប្រាស់ Web Browers ឲ្យមានសុវត្ថិភាព” ។ We would like to express our thanks to Mr. Suon…
Read More » -
General
គន្លឹះក្នុងការការពារខ្លួនអ្នក និងអង្គភាពអ្នកពីមេរោគប្រភេទ Ransomware
ដូចដែលអ្នកទាំងអស់គ្នាបានដឹងរួចមកហើយថា នាប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ មេរោគប្រភេទចាប់ជម្រិត ឬ ransomware នោះ បានរីករាលដាលជុំវិញពិភពលោក ហើយហាក់ដូចជាកាន់តែមានភាពស្មុគស្មាញ និងមានលក្ខណៈកាចសាហាវ ។ Ransomware គឺជាប្រភេទមួយនៃមេរោគ ដែលមានគោលដៅវាយប្រហារទៅលើទាំងមនុស្ស និងចំនុចខ្សោយបច្ចេកទេស នៅក្នុងណេតវើករបស់អង្គភាព ឬបុគ្គលនិមួយៗ ដើម្បីធ្វើឲ្យទិន្នន័យសំខាន់ៗ និងប្រព័ន្ធមិនអាចធ្វើការអាក់សេសបាន (ដោយត្រូវបានធ្វើកូដនីយកម្ម) ។…
Read More » -
Documents
ពាក្យសម្ងាត់អាក្រក់បំផុតប្រចាំឆ្នាំ ២០១៥
ក្រុមហ៊ុន SplashData បានធ្វើការប្រកាសនូវ “បញ្ជីពាក្យសម្ងាត់ដែលអាក្រក់បំផុតប្រចាំឆ្នាំ២០១៥” ដែលបញ្ជាក់ឲ្យយើងដឹងយ៉ាងច្បាស់នូវទម្លាប់របស់អ្នកប្រើប្រាស់អិុនធឺណិត។ ពាក្យសម្ងាត់ “123456” និង “password” ត្រូវបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ម្តងទៀតជាពាក្យដែលត្រូវបាននិយមប្រើប្រាស់បំផុត ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញនូវអ្វីដែលជាការជ្រើសរើសរបស់អ្នកប្រើប្រាស់នៅតែប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៥ នេះ ក្រុមហ៊ុន SplashData បានធ្វើការចងក្រងដោយដកស្រង់ចេញពីពាក្យសម្ងាត់ចំនួនច្រើនជាង ២លាន ដែលត្រូវបានលួចក្នុងឆ្នាំ ២០១៥…
Read More »
